Парадоксот на смирението - Архимандрит Серафим Алексиев

1326

Со смирението е поврзан еден чуден парадокс. Колку човекот станува подобродетелен, толку погрешен се чувствува.

Но, не го гледаме ли истиот парадокс и кај гордоста, само свртен кон страната на гревот? Колку повеќе човекот се гордее, а следствено на тоа и греши, толку повеќе за себе мисли дека е поправеден.

Мудриот Паскал ја сфатил оваа појава па напишал:

„Постојат само два вида на луѓе: едните праведни, кои се мислат за грешни, а другите грешни, кои се мислат за праведни“.

Ние можеме да разбереме како горделивите грешници мислат дека само тие се во право. Имено, тие се во заблуда, зашто гордоста ги заслепила. Но, неразбирливо е, како добродетелните христијани, особено светителите, кои достигнале големо совршенство, кои се удостоиле дури и со дарот на чудотворството, за себе мислеле дека се големи грешници. Можеле ли тие да не ги видат своите совршенства? Дали биле искрени во сознанието на својата грешност? Дали не се смирувале само од навика, надворешно? Или, пак, длабоко во себе најискрено го чувствувале целото свое блаженство, по некои закони на духовниот живот, кои за нас се непознати?

Свети Теофан Задонски, фрлајќи светлина токму врз ова прашање пишува:

„Во искреното смирение се забележува постојана глад и жед за Божјата благодат, зашто смирението не гледа на тоа – што има, а мисли и го бара она – што го нема. Како оние што се учат од книгите и од учителите, колку повеќе учат, толку повеќе го согледуваат своето незнаење, зашто многу повеќе е она што не го знаат… Така и оние што се учат во училиштето на Божјата Премудрост, колку повеќе стануваат учесници во Божјите дарови, толку посиромашни по дух се гледаат, затоа што согледуваат дека многу нешта сеуште немаат, поради што бараат со смирение и воздишки“.

Оттука станува јасно како светителите, без никакви лаги, се нарекувале грешници. Само горделивиот, од духовно слепило и незнаење, секогаш за себе мисли дека е праведен, а смирениот христијанин, кој достигнал голема мудрост, со својата незабележителна духовна прозорливост, гледа многу гревови и неисправности во себе.

Сите светители биле големи духовни мудреци и затоа сите се сметале за големи грешници…

Има нешто природно во сознанието на праведникот дека е недостоен и грешен. Секоја човечка добродетелност без Божјата помош е како ситна ѕвездичка во темната ноќ на животот. Ѕвездите светат само ноќе, кога е темно. Но кога ќе изгрее сонцето, тие одеднаш го губат својот блесок и исчезнуваат. Така е и со луѓето. Додека тие се во ноќта на гревовите, далеку од Бога, светат, се гордеат со ова или со она. Но, изгрее ли Бог во нивните души, тие одеднаш гаснат и гледаат дека не претставуваат ништо пред Божјото величие.

Тоа е, всушност, смирението. Кога човекот стои невидливо пред Бога, и покрај својата добродетелност, за себе мисли дека е ништо, бега од слава и почести и не може да трпи суетни пофалби за себе, зашто сите слави и пофалби непрестајно ги упатува кон Бога.

Таквите се прославени од Бога, иако тоа е против нивната желба, зашто Господ вели: „Јас ќе ги прославам оние, кои Мене Ме прославуваат“ (1. Цар. 2,30).

Previous articleСинаксар во Неделата на блудниот син
Next articleНедела на блудниот син - Божествена литургија во црквата „Свети Илија“, Футскрај